ضوابط انتخاب ارقام و پایه های انواع گردو

ضوابط انتخاب ارقام و پایه های گردو :

ارقام پیوندی ،کشت بافتی ،شناسه دار و مقاوم به تنش های محیطی، دیر برگ( دیرگل) و پر محصول گردو در اولویت می باشند.

ارقام گردوی مناسب جهت کشت :

بهترین ارقام گردو برای کشت عبارتند از چندلر، فرنور، هاوارد، پدرو، هارتلی و ارقام گرده افشان فرانکت، روند، ایوارتو و فرنت.

رقم چندلر:

این رقم از تلاقی رقم پدرو با ژنوتيپ 224-56 ucبه دست آمده است. كه داراي عملكرد بالا بوده و گلدهي آن به صورت جانبي مي‌باشد به طوري كه86 درصد جوانه های جانبی به گل تبدیل می شوند. میوه آن بزرگ و بیضی شکل می باشد و قدرت رشد این درخت متوسط بوده و رشد نيمه راست دارد.

به دليل عدم هم‌پوشاني دانه گرده آن با زمان آمادگی گلهای ماده، ارقام گرده زايي مثل سيسكو، شارچ، فرانكت و روند دو مونتيناك همراه با اين رقم كاشته مي شوند. در بررسي هاي انجام شده در ايران اين رقم بیشترین مقاومت را به سرمای زمستانه در بين ارقام و ژنوتيپ‌هاي بررسي شده نشان داده است گردوي چندلر دیررس بوده و به همين دليل با پوست به بازار عرضه می شود.

اين رقم گردو به کارهای کشت بافت نیز خوب جواب داده و کارهای کشت بافتی زیادی با موقعیت روي آن انجام شده است براساس تحقيقات انجام شده در ايران، رقم چندلر ریشه زایی متوسطی را در محیط کشت بافت از خود نشان می دهد.

بعلاوه چندلر از لحاظ تولید تعداد ریشه ها و قطر ریشه ها درحد متوسط می باشد. هم چنين تحقيقات انجام شده در مورد قدرت رشد و عملكرد رقم چندلر تكثير شده از طريق كشت بافت با رقم چندلر پيوند شده، نشان داد كه درختان چندلر حاصل از کشت بافت که روی ریشه های خود رشد کرده اند در مقایسه با سایر درختان چندلر پیوند شده روی پایه پارادوکس از رشد بیشتری برخوردار بوده، عملکرد اين رقم بر روي ریشه هاي خود 3-5/1 برابر بیشتر از عملکرد آن در حالت پيوند روي پايه پارادوكس می باشد.

بالا بودن عمل‌كرد در اين حالت، ناشی از رشد زیاد چندلر روي ریشه هاي خود می باشد. ولی بايد توجه كرد كه درختان چندلر كه روي ريشه خود رشد كرده اند درمقایسه با درختان پیوندی به نماتد های زخم ریشه حساس می باشند. این رقم جزء ارقام بسیار خوب و امید بخش براي كشت و كار در آينده می باشد با توجه به ويژگي هاي مثبتي كه رقم چندلر وجود دارد انتظار مي‌رود كه اين رقم احداث باغهای جديد مناسب باشد.

رقم هارتلی:

اين رقم در سال 1909 ميلادي توسط جان هارتلي از بين جمعيت دانهالي گزينش شده و از سال 1945 ميلادي تكثير و كشت و كار آن در كاليفرنيا شروع شد. تا سال 1997 ميلادي بيشترين سطح زير كشت گردوي بارور را در آمريكا دارا بود و در حال حاضر نيز يكي از مهم ترين واريته هاي كشت شده در ايالت كاليفرنيا مي‌باشد.

عملکرد درخت بالغ هارتلی خیلی خوب می باشد اما کمتر از چندلر بار می دهد، زیرا تنها 5 تا 10 درصد باردهی جانبی دارد. مهم ترین ویژگی این رقم داشتن میوه های درشت با مغز سفید رنگ، طعم خوب و پيش رس می باشد. شهرت رقم هارتلی به سبب مغز روشن، عدم حساسیت به بلایت و کرم سیب و عملکرد بالای آن است.

به طوری که این رقم برای مدت زمان طولانی به خاطر داشتن عملکرد خوب و کیفیت بالای میوه، اولین انتخاب برای تولید کنندهاي کالیفرنیایی بوده است. این رقم نيز مثل رقم فرانكت فقط در مناطقی که سرمای دير رس بهاره رخ نمي‌دهد،کاشته می شود مقاومت به سرماي زمستانه نيز در آن متوسط مي‌باشد.

واريته‌اي پر رشد بوده كه گلدهی آن به صورت انتهایی می باشد. اگر چه این رقم آهسته به بار می نشیند و درصد مغز آن متوسط است ولی به دلیل قابلیت پذیرش عالي آن توسط مصرف كننده، بیشتر به مصرف تازه خوري می رسد با این حال مغز آن قابلیت خشك کردن را نيز دارد.

خشک میوه پهن با قاعده مسطح و نوک تیز است. مشکل جدی رقم هارتلی حساسیت به شانکر تنه است که با آبیاری کم و کاشت در خاکهای فقیر قابل کنترل است.طبق بررسي هاي انجام شده در كشور، اين رقم سازگاري خوبي با شرايط ايران داشته و همراه با ارقام چندلر و پدرو جزءارقام برترخارجي بوده و قابل توصيه برای شرايط اقليمي ایران است.

رقم پدرو:

این رقم كه از تلاقی رقم مایت و پاین در سال 1952 ميلادي به دست آمده است، رقمي داراي باردهي جانبي و پر محصول مي‌باشد كه نسبت به ارقام داراي باردهي انتهايي 50-30 درصد عمل کرد بالاتری دارد. از لحاظ مقاومت به سرمای زمستانه نیز مقاومت متوسط دارد(شكل 39). میوه های آن متوسط رس و کیفیت میوه خوب می‌باشد.

رقم روند دو مونتیگناک:

این رقم یکی از ارقام گرده زای گردو می‌باشد که برای بسیاری از ارقام فرانكت،. لارا، هارتلی، پدرو و چندلر استفاده می شود حساسیت به سرمای زمستانه در این رقم نیز متوسط می‌باشد. این رقم دارای میوه های کوچک (کمتر از 8 گرم) می باشد ولی با توجه به طول دروه گرده دهی و زمان ریزش گرده از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.

رقم Z63 (جمال):

اين ژنوتيپ از میان ژنوتیپ های ایستگاه کمال شهر انتخاب شده است. درخت آن داراي شكل نيمه گسترده با قدرت رشدي متوسط مي‌باشد. درصد قابل توجهی از گل هاي ماده اين رقم بر روي شاخه هاي جانبي تشكيل مي شود.

زمان برگ دهي اين رقم متوسط بوده كه در برخي از سال ها دچار سرما زدگي مي شود. مقاومت به سرماي زمستانه نيز در آن متوسط مي‌باشد. اين رقم پروتاندر بوده و گل هاي نر آن زود تر از گل هاي ماده باز مي شود به طوري كه نياز به رقم گرده زا دارد.

متوسط وزن يك ميوه آن با پوست چوبي 11 گرم مي‌باشد. ميوه آن كشيده، رنگ مغز كهربائي سفيد و درصد مغز آن بالامي‌باشد.. رقم 63Z به عنوان يك ژنوتيپ اميد بخش براي كشت در شرايط آب و هوايي ايران معرفي شده است.

رقم Z30(دماوند):

اين ژنوتيپ نيز از ژنوتیپ های انتخابی ایستگاه کمال شهر مي‌باشد كه به عنوان گرده زا براي اكثر ژنوتيپ هاي انتخابي داخل كشور كاربرد دارد. از لحاظ برگ دهي جزء ارقام زودبرگده و پروتوژین می باشد. همچنین در بین 15 رقم و ژنوتیپ ارزیابی شده ، زودرس ترین رقم می باشد.

ارقام مهم گردو و ارقام گرده افشان مناسب

نام رقم/ ژنوتیپ	زمان برگدهی	زمان آمادگی گلدهی ماده	ریزش گرده	وزن میوه	وزن مغز	درصد مغز	ریزش گل	حساسیت به سرما	عملکرد
Serr	زود برگده	متوسط	زود گل	11.3	6.3	55.8	خیلی زیاد	متوسط	متوسط
B21	زود برگده	متوسط	زود گل	11.08	5.35	48.3	زیاد	زیاد	متوسط
K72	زود برگده	متوسط	زود گل	16.78	8.61	51.3	زیاد	متوسط	متوسط
Z63(جمال)	زود برگده	متوسط	زود گل	12.06	5.99	49.7	خیلی کم	کم	زیاد
Z60	زود برگده	متوسط	زود گل	14.36	7.63	53.1	زیاد	کم	متوسط
Z67	متوسط	دیر گل	متوسط	11.83	6.35	53.6	کم	متوسط	متوسط-زیاد
Z53	زود برگده	زود گل	متوسط	11.53	6.45	55.9	زیاد	خیلی زیاد	متوسط
Z30(دماوند)	زود برگده	زود گل	متوسط	12.63	6.19	49	کم	کم	متوسط-زیاد
Vina	متوسط	دیر گل	متوسط	8.94	4.16	46.5	متوسط	خیلی زیاد	متوسط
Pedro	دیربرگده	دیر گل	متوسط	9.71	4.03	41.5	خیلی کم	کم	خیلی زیاد
Chandler	دیربرگده	دیر گل	متوسط	9.41	3.94	41.8	خیلی کم	خیلی کم	خیلی زیاد
Lara	دیربرگده	دیر گل	متوسط	12.24	6.31	51.5	خیلی کم	زیاد	متوسط
Hartley	دیربرگده	دیر گل	متوسط	10.3	4.03	40.1	خیلی کم	کم	خیلی زیاد