درخت پسته و تغذیه آن
در تغذیه درخت پسته نيز مانند ساير گياهان جهت رشد و توليد مطلوب به عناصر غذايي مختلف كم نياز و پرنياز احتياج است. اين عناصر علاوه بر تامين رشد گياهي، روي مقاومت درخت به خشکي، شوري، آفات و بيماريها و خواص كيفي و كمي ميوه اثر دارد و همچنين روي عکس العمل گياه به نوسانات دمايي و عوامل محيطي مختلف و باردهي آن در دراز مدت تاثير مي گذارد.
رعایت تغذيه متعادل و در نتيجه كوددهي متعادل در اين مناطق براي حداکثر عملکرد و بالا بردن كميت و كيفيت محصول لازم است. در مورد وضعيت تغذیه درخت پسته نيز مطالعات، عدم توازن و تعادل عناصر در گياه را نشان ميدهد به طوريکه تجزيه نزديک به 3000 نمونه برگ پسته از مناطق مختلف پسته کاري استان کرمان در قالب طرح تحقيقاتي “تشخيص نياز غذايي پسته به روش دريس” نشان داده است که باغهاي پسته در اين استان شديدا از عدم تعادل عناصر غذايي رنج مي برند.
شاخصهاي دريس براي جامعه عملکرد پايين به روش دريس محاسبه شده و ترتيب نياز عناصر غذايي در جامعه عملکرد پايين مناطق پستهکاري استان کرمان به صورتMn>N>Zn>Cu>P>K>Ca>Fe>B>Mg برآورد گرديده است. بالا بودن شاخص NBI در جامعه عملکرد پايين نشان دهنده عدم تعادل عناصر غذايي در مناطق پستهکاري با عملکرد پايين ميباشد.
كشت و كار پسته در مناطقي با شرايط نامساعد و نامناسب محيطي، ايجاد و احداث باغات غير استاندارد و بدون رعايت اصول كارشناسي، مديريت نامناسب نگهداري باغات موجود به ويژه عدم توجه به نيازهاي غذايي درختان پسته باعث كاهش توليد و نهايتاً كاهش متوسط عملكرد محصول پسته كل كشور شده است. در صورت بررسي عوامل موثر بر كاهش راندمان توليد محصول و ارائه راهكاري مناسب مي توان متوسط توليد پسته كشور را افزايش داد.
شناسايي محدوديتهاي خاك و تعديل پايدار آنها جهت تغذیه درخت پسته
بعد از شناسايي خاك و اطلاع از نيازهاي كلي درختان پسته از نظر شرايط خاك، تا حدودي مي توان به محدوديتهاي خاك براي كشت پسته پي برد و در صورت امكان بايد به رفع آنها پرداخت محدوديتهايي كه بيشتر احتمال دارد در مناطق پسته كاري وجود داشته باشد و كشت، رشدونمو و عملكرد كمي و كيفي پسته را تحت الشعاع قرار دهد به همراه راهكار رفع آن محدوديت به شرح زير ارائه مي گردد:
– شوري يا وجود املاح محلول بالا و سميت عناصر سديم، منيزيم و بر در خاكها.
راهكار رفع محدوديت: حذف لايه سطحي خيلي شور از زمين قبل از كشت- آبشويي سنگين بر اساس نوع خاك و آب آبياري مصرفي- استفاده از گچ در صورت قليا يا شور و قليا بودن خاك و وجود سديم تبادلي بالا و پايين بودن نسبت كلسيم به منيزيم در خاك.
– وجود لايه هاي با نفوذ پذيري كم و محدود كننده رشد ريشه ( مانند پترو چيبسيک، پتروساليک و سخت لايه رسي)
در بعضي از خاكها باعث مي شود ريشه درختان مخصوصا در سنين بالا كمتر بتواند از خاك عمقي استفاده نمايد و حتی در مواردي رشد درختان را نيز محدود كرده و باعث عدم رشد مناسب و محصول دهي كافي درختان پسته مي گردد.
راهكار رفع محدوديت: شكستن لايه سخت با زير شكن در صورت عميق نبودن لايه و لودر كردن محل كشت درختان و بيرون آوردن لايه سخت- در باغهاي بارور شكستن لايه بايد با احتياط كامل و نظر كارشناسي و يك طرف درختان به تناوب صورت گيرد.
– كم بودن مواد آلي و هوموس
در اين خاكها به دليل بازگشت كم بقاياي گياهي به خاك و همچنين درجه حرارت بالا در اين مناطق كه باعث تجزيه مواد آلي موجود مي گردد.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از موادآلي مختلف خصوصا كودهاي حيواني در هنگام كشت و همچنين سالهاي پس از كشت به طور دائم و حداقل هر دو سال يكبار
– كمبود عناصر ازت و فسفر
در خاك به دليل اينكه اين عناصر بيشتر منشاء آلي دارند و مواد آلي نيز در خاكهاي اين مناطق كم است.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از موادآلي مختلف خصوصا كودهاي حيواني در هنگام كشت و همچنين سالهاي پس از كشت به طور دائم و هر ساله- استفاده از كودهاي شيميايي ازته بصورت سرپاش و فسفره به صورت كانالكود روي كودهاي آلي
– قليايي بودن pH خاكها
قلیایی بودن و تاثیر آن بر بسياري از خصوصيات خاك از جمله كمبود كيفي فسفر و عناصر كم نياز مانند آهن، روي، منگنز و مس به دليل رسوب آنها و عدم قابليت جذب براي گياه.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از مواد اصلاح كننده pH موضعي خاك مانند گوگرد پودري كشاورزي
– شني و سبك بودن
سک بودن بعضي خاكها و پايين بودن ظرفيت تبادل كاتيوني آنها ودر نتيجه حاصلخيزي پايين.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از مواد آلي خصوصا كودهاي حيواني
بیشتر بخوانید:
تولید پسته
پسیل معمولی پسته
مبارزه با پسیل معمولی پسته
– درصد آهك نسبتاً بالا
آهک بالا در خاكهاي مناطق پسته كاري که باعث pH بالا و همينطور بطور مستقيم باعث كاهش حاصلخيزي اين خاكها مي گردد.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از مواد اصلاح كننده pH موضعي خاك مانند گوگرد پودري كشاورزي
– سنگين بودن برخي خاکها
سنگین بودن خاک مخصوصا در پلايا ها و اراضي پست و مشکلات ناشي از آن مانند نفوذ پذيري و تهويه کم و مشکل بودن انجام عمليات کشاورزي و باغداري.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از مواد آلي خصوصا كودهاي حيواني و اصلاح خاك
– وجود سنگريزه زياد در سطح و در بعضي مواقع در کل پروفيل خاک
چنين خاکهايي معمولا داراي حاصلخيزي پايين بوده و وجود سنگريزه زياد در سطح نيز باعث ايجاد مشکل در انجام عمليات کشاورزي مي شود.
راهكار رفع محدوديت: كاهش يا حذف سنگريزه هاي سطحي – عدم استفاده از اراضي داراي سنگريزه زياد در كل پروفيل خاك جهت كشت پسته
– عدم وجود ساختمان مناسب
ساختمان نامناسب در بسياري از خاکها که از دلايل نفوذپذيري پايين و تهويه نامناسب در خاکها به شمار مي رود.
راهكار رفع محدوديت: استفاده از مواد آلي خصوصا كودهاي حيواني
– پايين بودن جمعيت ميكروارگانيسم هاي خاكزي
راهكار رفع محدوديت: استفاده از مواد آلي خصوصا كودهاي حيواني و استفاده كمتر از كودهاي شيميايي به ويژه كودهاي فسفره جهت حفاظت ميكرو ارگانيسمهاي خاك و همزيستي قارچهاي ميكوريزا با ريشه در ختان پسته در آينده
– كمبود مواد غذايي
راهكار رفع محدوديت: استفاده از كودهاي آلي و شيميايي جهت رفع كمبود براساس نتايج تجزيه خاك و توصيه هاي فني و كارشناسي كه در مورد هر محل مي تواند متفاوت و اختصاصي باشد.
