پسیل معمولی پسته

پسيل معمولي پسته (شيره خشك)

پسیل معمولی پسته مهمترين آفت درختان پسته كشور و آفت كليدي اين محصول محسوب مي گردد كه هر ساله خسارت زيادي را به باغات پسته كشور وارد مي كند. قدرت توليد مثل بالا و همچنين تعداد نسل متعدد اين آفت باعث شده است كه در اغلب سالها در يك يا چند نوبت جمعيت بسيار بالايي را توليد كرده و خسارت فوق العاده اي به درخت و محصول وارد نمايد.

شكل شناسي

حشرات كامل اين آفت داراي دو فرم زمستانه و تابستانه مي باشد  اندازه بدن فرم زمستانه پسيل(ماده 1/2 ميلي متر و نر 9/1 ميلي متر)مي باشد. فرم زمستانه پسيل تيره تر و روي سر، سينه و شكم تعداد زيادي لكه هاي تيره وجود دارد. با لها رويي داراي رگبال هاي ضخيم و تيره است. فرم تابستانه داراي نقوش رنگي (قهوه اي) بر روي سر و سينه، رنگ زمينه سر و سينه نارنجي يا قرمز روشن، شكم سبز، بال هاي جلويي با رگبالهاي توسعه يافته است.  اندازه حشرات كامل متغير از 2/1 ميلي متر تا 7/1 ميلي متر.  و شاخك ها زرد 10 بندي مي باشد.

تخم پسیل معمولی پسته بيضوي و نوك تيز و در طرف ديگر داراي ساقه است در ابتدا به رنگ سفيد و سپس زرد رنگ مي شود. پوره ها زرد مايل به نارنجي و پوره هاي سن پنجم با جوانه بال تيره رنگ و لكه هاي قهوه اي تيره بر روي سر و سينه، پاها زرد روشن مي باشد.
پوره هاي پسيل معمولي پسته پس از خروج از تخم بلافاصله شروع به تغذيه مي كنند و از همان زمان نيز عسلك ترشح مي نمايند. پوره هاي سنين اوليه تحرك زيادي ندارند. 5 سن پورگي در اين حشره ديده مي شود و حشره كامل پس از تكميل رشد پوره هاي سن پنجم ظاهر مي شود.

بيولوژي

آفت پسیل معمولی پسته زمستان را بصورت حشره كامل در قسمت هاي مختلف باغهاي پسته ( زير پوستك تنه درختان، شيار و روزنه ديوارها و حصار باغ ها) بويژه در زير برگ درختان پسته و لابلاي علف هاي هرز و بقاياي گياهي مي گذارند. حشرات  فرم زمستانه از اواسط اسفند مجدداً در طبيعت ظاهر مي شوند و با سبز شدن درختان پسته در اوايل  فروردين از اندام هاي سبز تغذيه و روي آنها تخم ريزي مي كند. عمر فرم زمستانه طولاني است و تا اوايل ارديبهشت  قادرند صدها تخم گذاري نمايند.

معمولاً جمعيت اين آفت در ارديبهشت بسيار زياد است و عموماً درختان پسته به اين آفت آلوده هستند. اما با كامل شدن دوره رشد نسل اول اين حشره در حدود اواخر ارديبهشت و اوايل خرداد، جمعيت آن كاهش مي يابد. عوامل متعددي در كاهش جمعيت اين آفت در نيمه دوم فصل بهار نقش دارند كه مي توان فعاليت دشمنان طبيعي از قبيل كفشدوزكها، سن هاي شكاري، كنه هاي شكاري،  بالتوري و همچنين زنبور پسيلا فاگوس نام برد.

حشره كامل پسیل پسته از اوايل بهار همزمان با شروع رشد رويي درختان پسته تا اواخر پاييز فعال است. عليرغم تغييرات دما و ساير پارامترهاي اقليمي از بهار تا اواخر پاييز مادامي كه برگ روي درختان وجود داشته باشد اين حشره بخوبي زاد و ولد و رشد و نمو دارد. حشره پسيل معمولي پسته يك حشره خشكي دوست است و رطوبت نسبي بالا يك فاكتور منفي در رشد و توسعه جمعيت اين آفت است.

در شرايطي كه رطوبت نسبي، بالاتر از 65 درصد برسد عسلك هاي پسيل محلول گرديده و به مايع چسبناكي تبديل مي شود كه حركت پوره ها و حشرات كامل را كند مي كند. بدين ترتيب رطوبت نسبي هوا بطور غير مستقيم روي جمعيت پسيل تاثير منفي دارد.

حشرات كامل ماده پسيل پسته 3 تا 4 روز بعد از ظهور جفت گيري كرده و در دسته هاي 5 تا 50 عدد تخم گذاري مي كنند كه دو هفته اول عمر حشرات كامل تخم گذاري شديدتر است.  تخم ها را عمدتاً روي سطح برگ ها قرار مي دهد اما روي دم برگ هاي شاداب و شاخه هاي تازه روئيده و همچنين روي قسمت انتهايي جوانه هاي متورم و سبز شده ( در ابتداي بهار) نيز تخم گذاري مي نمايند.

تخم ها پس از 3 تا 10 روز پسته به شرايط  آب و هوايي تفريخ شده كه پس از طي شدن دوره پورگي (5 سن پورگي) كه حدود سه هفته  طول مي كشد حشرات كامل ظاهر مي شوند. اين آفت حداقل داراي 5 نسل در سال مي باشد.

 

خسارت

حشرات كامل و پوره ها از شيره گياهي در دو سطح برگ تغذيه مي كنند و به ويژه پوره ها با تغذيه حريصانه از شيره گياهي و ترشح عسلك در درجه اول موجب ضعف كلي گياه مي شوند . در دوره رشد مغز پسته حدود اواخر خرداد تا اواخر مرداد حساسترين زمان براي گياه پسته در ارتباط با خسارت اين آفت است.  در شرايطي كه جمعيت آفت در اين دوره زماني افزايش يابد و حالت طغياني داشته باشد خسارت سنگيني به محصول و گياه وارد مي شود.

خسارت آفت در اين دوره زماني باعث پوكي و نيم مغز شدن دانه هاي پسته، ريزش جوانه هاي سال آينده و نهايتاً ريزش برگها مي شود. در این صورت گياه بشدت ضعيف شده و بدين ترتيب خسارت شديد اقتصادي به محصول و گياه وارد مي كند كه گاهي محصول 2 تا 3 سال متوالي را تحت تاثير قرار مي دهد.